ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର: ଭକ୍ତି, ଐତିହ୍ୟ ଓ ଅଦ୍ଭୁତତାର ଏକ ଆଧାର
ପୁରୀ ରେ ଅବସ୍ଥିତ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର କେବଳ ଓଡ଼ିଶା ନୁହେଁ, ସମଗ୍ର ଭାରତ ବା ଦୁନିଆ ପାଇଁ ଏକ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ କେନ୍ଦ୍ର। ଏହି ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଧାମକୁ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ଚାରିଧାମ ଯାତ୍ରାର ଏକ ଅବିଭାଜ୍ୟ ଅଂଶ ବୋଲି ମନାଯାଏ। ଏଠାରେ ଥିବା ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ, ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଏକ ଅବତାର ରୂପ ଭାବରେ ପୂଜିତ। ଏହି ମନ୍ଦିର ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଇତିହାସ, ଧାର୍ମିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ଓ ବିରାଟ କଳା ନିମିତ୍ତରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ।
ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣର ଇତିହାସ
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ର ନିର୍ମାଣ ୧୧ଶତାବ୍ଦୀ ରେ ଗଙ୍ଗବଂଶୀ ରାଜା ଅନ୍ତ୍ୟତମ ଅନନ୍ତବର୍ମନ୍ ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ମନ୍ଦିର ର ନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀ ର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ ଅଟୁଟ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ। ମନ୍ଦିର ଅଭ୍ୟନ୍ତର ରେ ମୂଳ ବିଗ୍ରହ ଭାବେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ, ଭଳଭଦ୍ର ଓ ସୁଭଦ୍ରା ବସିଛନ୍ତି।
ମନ୍ଦିରର ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶଗୁଡିକ:
- ବିମାନ / ଗର୍ଭଗୃହ: ମୁଖ୍ୟ ବିଗ୍ରହ ରହିଥିବା ସ୍ଥାନ।
- ଯଗମୋହନ: ଭକ୍ତମାନେ ଦର୍ଶନ କରୁଥିବା ଅଞ୍ଚଳ।
- ନତମଣ୍ଡପ ଓ ଭୋଗମଣ୍ଡପ: ପୂଜା-ପାଠ ଓ ଭୋଗ ପ୍ରସ୍ତୁତି ସ୍ଥାନ।

ଦେବତାଙ୍କ ଅନନ୍ୟ ରୂପ
ଜଗନ୍ନାଥ ଦେବଙ୍କ ବିଗ୍ରହ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଦେବତାଙ୍କୁ ଅତିରିକ୍ତ ଏବଂ ବିଶିଷ୍ଟ। ଏହି ବିଗ୍ରହ ଲକଢିରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ, ଯାହାକୁ ଦାରୁବିଗ୍ରହ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ପ୍ରତି ୧୨ ବର୍ଷ ପରେ ଏହି ବିଗ୍ରହ ପୁନଃ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ, ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ନବକଳେବର ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
ରଥଯାତ୍ରା: ଆଗ୍ରହ ଓ ଆସ୍ଥାର ମହାପର୍ବ
ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱିତୀୟା ତାରିଖରେ ରଥଯାତ୍ରା ଉତ୍ସବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ, ଯେଉଁଠାରେ ମହାପ୍ରଭୁ ତାଙ୍କ ଭାଇ ଭଳଭଦ୍ର ଓ ଭଉଣୀ ସୁଭଦ୍ରା ସହିତ ଗୋଟିଏ ବୃହତ ରଥରେ ବସି ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରୁ ଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଚରଣ କରନ୍ତି। ଏହି ଯାତ୍ରାକୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ-ଲକ୍ଷ ଭକ୍ତ ଦେଶ ବିଦେଶରୁ ପୁରୀକୁ ଆସନ୍ତି।
ମନ୍ଦିରର ଅଲୌକିକ ରହସ୍ୟ
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ ଅଲୌକିକ ରହସ୍ୟ ରହିଛି:
- ନୀଳଚକ୍ର ଓ ସୁଧର୍ଶନ: ମନ୍ଦିର ଉପର ରହିଥିବା ନୀଳଚକ୍ର ଯେଉଁଦିଗୁ ରୁ ଦେଖିଲେ ମଧ୍ୟ ସେଇ ଦିଗକୁ ମୁହଁ କରିଥାଏ।
- ପତାକା ବିରୋଧ ଗତିରେ ଫେରେ: ପତାକା ତଳେ ବାୟୁ ବିପରୀତ ଦିଗକୁ ଫେରିଥାଏ।
- ମନ୍ଦିର ଛାୟା ନାହିଁ: ମନ୍ଦିର ର ବୃହତ ଗୃହ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର କୌଣସି ଛାୟା ଭୂମିରେ ପଡ଼େ ନାହିଁ।
- ସମୁଦ୍ର ଧ୍ୱନି ନାହିଁ: ମନ୍ଦିର ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କଲେ ସମୁଦ୍ର ଧ୍ୱନି ଶୁଣାଯାଏ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ବାହାରେ ଶୁଣାଯାଏ।
ମହାପ୍ରସାଦ: ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ର ସେଉଁଥିରେ ଅନନ୍ୟ
ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ମହାପ୍ରସାଦ କେବଳ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଧାର୍ମିକ ଅର୍ଥ ରଖେ ନୁହେଁ, ଏହା ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ର ଗୌରବ। ୬ ରସ ଯୋଗରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ଏହି ମହାପ୍ରସାଦ ୬ଟି ଭିନ୍ନ ମୂଢ଼ା ଘଣ୍ଟି ରେ ପାକ ହୋଇ ଅନେକ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ବଣ୍ଟନ ହୁଏ।
ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପ୍ରବେଶ ନିୟମ
ମନ୍ଦିର ପ୍ରବେଶ କେବଳ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମାନୁଗାମୀ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ। ଅନ୍ୟ ଧର୍ମର ବ୍ୟକ୍ତି ମନ୍ଦିର ମୁଖ୍ୟ ଦ୍ୱାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇ ପ୍ରଣାମ କରିପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ।
ଉପସଂହାର
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର କେବଳ ଏକ ପୂଜାସ୍ଥଳ ନୁହେଁ—ଏହା ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଜୀବନ, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ମହାନ ପ୍ରତୀକ। ପ୍ରତିଟି ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ହୃଦୟରେ ମହାପ୍ରଭୁ ଥିବାରୁ ଏହି ମନ୍ଦିର ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଓ ଆସ୍ଥା ଅଟୁଟ। ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏହି ଧାମକୁ ଗର୍ବର ସହିତ ଦେଖୁ, ପରମ ଭକ୍ତିରେ ପ୍ରଣାମ କରିବା ଉଚିତ।
ଆଉ ଅଧିକ ଦୈନିକ ଖବର ପାଇଁ ଦେଖନ୍ତୁ: odianews.co.in 🌐
✍️ © ଓଡ଼ିଆ ନ୍ୟୁଜ୍ – ଆପଣଙ୍କ ଭାଷା, ଆପଣଙ୍କ ସ୍ୱର।
ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ:
📖 ଜଗନ୍ନାଥ ଧାମ ବିଭାଗ ର ଅନ୍ୟ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ
📷 ମନ୍ଦିର ର ଛବିଗୁଡ଼ିକ
📺 ରଥଯାତ୍ରା ଲାଇଭ ଦେଖନ୍ତୁ
© odianews.co.in | ଓଡ଼ିଆର ଦେବତା, ଓଡ଼ିଆ ରେ ଖବର।
ଅସ୍ୱୀକାରୋକ୍ତି (Disclaimer):
ଏହି ୱେବସାଇଟ୍ରେ ପ୍ରକାଶିତ ସମସ୍ତ ସମାଚାର, ରାଶିଫଳ, ମତାମତ ଓ ବିଶ୍ଲେଷଣଗୁଡିକ କେବଳ ସାଧାରଣ ତଥ୍ୟ ଓ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହାକୁ ଅନୁସରଣ କରିବା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ନୁହେଁ। ଦୟାକରି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିଚାରଧାରା, ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ନିୟମ ଓ ବୃହତ୍ ସନ୍ଦର୍ଭରେ ବିବେଚନା କରନ୍ତୁ। ଓଡ଼ିଆନ୍ୟୁଜ୍.କୋ.ଇନ୍ ଏହି ସୂଚନାର ବ୍ୟବହାର ସହିତ ଜନିତ କୌଣସି ପ୍ରତିକୁଳ ପରିଣାମ ପାଇଁ ଦାୟୀ ନୁହେଁ।
12 thoughts on “ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଇତିହାସ: ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଅବଲୋକନ”